به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

تاثیرات مثبت و منفی استرس در مغز

تاریخ انتشار: ۲ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۰۷۸۴۶

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، استرس کلمه‌ای است که شاید شنیدن نام آن هم استرس‌زا باشد! به هر حال استرس یا اضطراب حالتی است که برای همه افراد رخ می‌دهد. تجربه استرس در موقعیت‌های خاص تا حدود زیادی طبیعی است و بخش مهمی از زندگی بشمار می رود. استرس به ما کمک می‌کند تا برای خطر آماده شویم یا به شرایط اضطراری پاسخ دهیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما زمانی که ما دائماً تحت استرس هستیم، می‌تواند اثرلت منفی روی مغز بگذارد. در این مطلب با ما همراه باشید تا از تأثیر  مثبت و منفی استرس بر مغز آگاه شوید؛ 

بدن چگونه به استرس پاسخ می دهد؟ 
برای شروع، مهم است که بدانیم بدن ما چگونه استرس را پردازش می‌کند. به عبارت ساده تر، استرس اساساً پاسخ «جنگ یا گریز» به یک تهدید است. این امر «مرکز ترس» مغز را فعال می‌کند و باعث ایجاد مجموعه‌ای از رویداد‌ها می‌شود؛ که شامل تولید: هورمون استرس کورتیزول/ افزایش سطح گلوکز/  افزایش ضربان قلب و افزایش جریان خون به عضلات بازو‌ها و پا‌ها می شود. پس از پایان تهدید، بدن در نهایت به حالت عادی باز خواهد گشت.

اما در مورد استرس مزمن، مرکز ترس مغز به طور مداوم فعال می‌شود، به این معنی که بدن در حالت استرس دائمی قرار دارد. سطح کورتیزول نیز به طور مداوم افزایش می‌یابد، که در نهایت می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در هضم، خواب و سیستم ایمنی شود. نه تنها این موارد، بلکه وقتی یک قسمت از مغز دائماً درگیر است، فرض بر این است که سایر قسمت‌های مغز ممکن است انرژی کافی برای انجام وظایف خود را به درستی نداشته باشند.

در مجموعه اثرات منفی و مثبت استرس بر مغز عبارتند از؛ 
حافظه را مختل می‌کند
یکی از اثرات استرس مزمن که محققان مشاهده کرده اند، اختلال حافظه است. به طور خاص، اشاره شده است که افرادی که استرس دارند بیشتر فراموش می‌شوند و کمتر اطلاعات خاصی را به خاطر می‌آورند. محققان بر این باورند که حتی استرس‌های جزئی، مانند دیر رسیدن به محل کار، می‌تواند باعث شود چیز‌های ساده‌ای مانند جایی که کلید قرار دارد را فراموش کنید. مطالعه‌ای که روی موش‌های مسن‌تر انجام شد حتی نشان داد که سطوح بالای کورتیزول باعث کاهش حافظه کوتاه‌مدت می‌شود.
ساختار مغز را تغییر می‌دهد
مغز هم از ماده خاکستری و هم از ماده سفید تشکیل شده است. ماده خاکستری برای تصمیم گیری و حل مسئله استفاده می‌شود، در حالی که ماده سفید برای اتصال مناطقی از مغز و انتقال اطلاعات استفاده می‌شود. اشاره شده است که در زمان استرس مزمن، غلاف‌های میلین که ماده سفید را تشکیل می‌دهند بیش از حد تولید می‌شوند، در حالی که ماده خاکستری کمتری تولید می‌شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، ممکن است عدم تعادل در ماده خاکستری و سفید وجود داشته باشد. در برخی موارد، این منجر به تغییرات دائمی در ساختار مغز می‌شود.

افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های روانی
عدم تعادل بین ماده سفید و خاکستری نیز می‌تواند در ایجاد بیماری روانی نقش داشته باشد. این تئوری این است که وجود میلین اضافی در نواحی خاصی از مغز در زمان بندی و تعادل ارتباطات اختلال ایجاد می‌کند. همچنین اشاره شد که استرس مزمن می‌تواند عملکرد هیپوکامپ را به طور منفی تغییر دهد. هیپوکامپ در حافظه، به ویژه حافظه فضایی، تثبیت حافظه و انتقال حافظه نقش دارد.
استرس سلول‌های مغز را از بین می‌برد
تحقیقات نشان می‌دهند که استرس مزمن، باعث از بین رفتن نورون‌های جدید در هیپوکامپ مغز می‌شوند. هیپوکامپ مسئولیت تولید نورون‌ها را برعهده دارد. این نورون‌ها در دوران استرس، حدود یک هفته بعد از ایجاد شدن از بین می‌روند. به همین دلیل ممکن است آسیب‌های جدی به عملکرد مغز و در نتیجه عملکرد کلی بدن وارد شود.

بیشتر بدانید:  آیا استرس می‌تواند باعث کم خونی شود؟

تحقیقات نشان می‌دهد که نورون‌های جدید تولید شده در دوره‌های استرس احتمال بیشتری دارد که ظرف یک هفته بمیرند. 

استرس مغز را کوچک می‌کند 

در حالی که حجم کلی مغز تقریباً یکسان باقی می‌ماند، مشخص شده است که استرس مزمن در افراد سالم می‌تواند باعث کوچک شدن مناطقی از مغز شود که با احساسات، متابولیسم و حافظه مرتبط است. استرس مزمن همچنین باعث می‌شود افراد در مواجهه با عوامل استرس‌زای شدید، کوچک‌تر شدن مغز را بیشتر تجربه کنند. این بدان معناست که افرادی که تحت استرس دائمی هستند ممکن است برای مقابله با استرس آینده دشوارتر باشند.

 

عملکرد شناختی را بهبود می‌بخشد
استرس برای مغز شما مضر نیست. ذهن ما از کلمه استرس برداشت منفی دارد. به همین دلیل به محض دیدن این عنوان، اثرات منفی استرس روی مغز در ذهن تداعی می‌شود، اما باید بدانید که استرس اثرات مثبتی هم روی مغز دارد. البته این اثرات مثبت برای استرس‌های کوتاه مدت هستند. در واقع استرس متوسط و عادی، می‌تواند عملکرد مغز را با تقویت ارتباط بین نورون‌ها در مغز بهبود بخشد. این موضوع باعث می‌شود که تحت فشار عملکرد بهتری داشته باشید! استرس متوسط . این به بهبود حافظه و طول توجه کمک می‌کند تا در کل شما را بازدهی بیشتر کند.

منبع: پذیرش 24/ کتاب کاله/ پزشک خوب

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: استرس سلامت تواند باعث ماده خاکستری استرس مزمن ماده سفید نورون ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۰۷۸۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

در طول روز چرت بزنیم یا نه؟

الهه جعفرزاده: در زندگی مدرن و پرشتاب امروز، یافتن راه‌هایی برای افزایش انرژی و بهره‌وری بسیار مهم است. «چرت زدن» به عنوان یک راه ساده و در عین حال موثر برای دستیابی به این هدف است. گنجاندن چرت‌های کوتاه در برنامه روزانه می‌تواند به میزان قابل توجهی سطح انرژی، عملکرد شناختی و سلامت کلی را افزایش دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که چرت زدن‌های کوتاه‌مدت می‌تواند منجر به بهبود حافظه، کاهش استرس، افزایش خلاقیت و ارتقای سلامت قلب و عروق شود. بهترین زمان برای چرت زدن، در اوایل بعد از ظهر است، یعنی درست زمانی که بدن با کاهش طبیعی سطح انرژی مواجه است. کوتاه نگه داشتن مدت چرت‌ها، ایجاد یک محیط آرام و استفاده از زنگ هشدار برای بیدار شدن به موقع، استراتژی‌های کلیدی برای به حداکثر رساندن مزایای چرت‌های روزانه است.

چرت زدن و افزایش بهره‌وری مغز

دانشمندان علوم خواب، اثرات چرت زدن بر مغز و بدن انسان را به طور گسترده مورد مطالعه قرار داده‌اند و تحقیقات پیرامون این موضوع نشان می‌دهد که چرت زدن، بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه، می‌تواند منجر به بهبود عملکرد شناختی، تقویت حافظه و تنظیم خلق و خو شود. این پدیده به نقش چرت زدن در تثبیت خاطرات و پاک کردن اطلاعات اضافی، تمرکز بیشتر و هوشیاری ذهن نسبت داده می‌شود. علاوه بر این، چرت زدن به مغز این امکان را می‌دهد که از فعالیت‌های شناختی مستمر مانند حل مسئله و تصمیم‌گیری رهایی یابد و برای دقایقی استراحت کند. درست مانند ماهیچه‌ها که برای ریکاوری و قوی‌تر شدن به استراحت نیاز دارند، مغز نیز از استراحت‌های کوتاه برای شارژ شدن و بهبود عملکرد بهره می‌برد.

بهترین زمان برای چرت زدن

زمان چرت زدن شما می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر سطح انرژی و بهره‌وری کلی شما داشته باشد. ریتم شبانه‌روزی یا ساعت درونی بدن ما، نقش مهمی در تعیین زمان ایده‌آل برای چرت زدن دارد. کاهش طبیعی سطح انرژی که در اوایل بعدازظهر اتفاق می‌افتد، معمولاً بین ساعت ۱۳ تا ۳ بعد از ظهر، فرصتی مناسب برای چرت زدن است.

توجه داشته باشید چرت زدن دیرهنگام، به خصوص در عصر و ساعات منتهی به شب، می‌تواند با خواب شبانه تداخل داشته باشد، روتین خواب شما را مختل کند و باعث شود به سختی به خواب شبانه فرو بروید یا حتی صبح خواب بمانید و به سختی بتوانید بیدار شوید.

سایر مزایای چرت زدن

چرت زدن، فوایدی فراتر از احساس راحتی و استراحت را ارائه می‌دهد. مهم‌ترین مزایای چرت زدن عبارتند از:

۱) افزایش انرژی و هوشیاری: یکی از مزایای اولیه چرت زدن، افزایش سریع انرژی و هوشیاری است. وقتی یک چرت کوتاه می‌زنیم، به مغزمان اجازه می‌دهیم استراحت کند و دوباره شارژ شود. چرت روزانه، خستگی را کاهش و توانایی ما را برای متمرکز ماندن و بهره‌وری در طول روز افزایش می‌دهد.

۲) تقویت حافظه و یادگیری: چرت زدن با تقویت حافظه و یادگیری مرتبط است. در طول یک چرت، مغز اطلاعات تازه به‌دست‌آمده را پردازش و سازماندهی می‌کند که منجر به حفظ و یادآوری بهتر می‌شود.

۳) کاهش استرس: چرت زدن باعث آزاد شدن انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و نوراپی نفرین می‌شود که در کاهش استرس و ایجاد حس آرامش نقش دارند.

۴) بهبود خلاقیت: چرت زدن می‌تواند تفکر خلاق را تحریک کند. هنگامی که ذهن استراحت خوب و کافی داشته باشد، می‌تواند از زوایای مختلف با مسائل و مشکلات روبه‌رو شود و راه‌حل‌های ابتکاری پیدا کند.

برای برخورداری از فواید چرت زدن به این نکات توجه کنید:

الف) کوتاه چرت بزنید: بهتر است مدت زمان چرت‌های روزانه بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه باشد تا از گیجی و اختلال در خواب شبانه جلوگیری شود.

ب) در محیطی آرام چرت بزنید: چرت زدن در فضای آرام و کم‌نور به افزایش کیفیت خواب و مزایای آن کمک می‌کند.

ج) آلارم تنظیم کنید: برای اطمینان از اینکه غرق خواب نشوید و برنامه خواب شبانه‌تان را مختل نکنید، یک زنگ هشدار تنظیم کنید که شما را از چرت زدن بیدار کند.

د) در زمان مناسب چرت بزنید: سعی کنید در اوایل بعدازظهر، بین ساعت ۱ تا ۳ بعد از ظهر چرت بزنید تا با ریتم طبیعی شبانه‌روزی بدن هماهنگ شوید و به طور کامل از مزایای چرت زدن برخوردار شوید.

بیشتر بخوانید:

تمرکز کافی ندارید؟ این روش‌ها را امتحان کنید چطور حافظه قوی‌تری داشته باشیم؟/ ۷ راهکار برای بهبود حافظه چطور هم سم‌زدایی کنیم و هم ذهن‌مان را جوان نگه‌ داریم؟ مصرف این ۱۰ ماده غذایی به خواب بهتر کمک می‌کند

منبع: socialboat

۴۷۲۳۲

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1894228